تاثیر انتخابات پارلمانی سوریه بر آینده حیات سیاسی بشار اسد
با وجود هشدارهای بینالمللی، بشار اسد در میانه جنگ سوریه انتخابات پارلمانی برگزار کرده است.برای این انتخابات بیش از هفتاد هزار شعب اخذ رأی در سراسر سوریه از ابتدای روز چهارشنبه به فعالیت پرداخته و بیش از ۳۵۰۰ نامزد برای کسب 250 کرسی پارلمان سوریه با یکدیگر به رقابت پرداختند. نکته در خور توجه در این میان آن است که انتخابات دوره گذشته به شکل چند حزبی برگزار شد. در آن انتخابات، ائتلاف جبهه مترقی ملی، متشکل از ائتلافی از احزاب و گروهها به رهبری حزب بعث سوریه، ۱۶۸ کرسی را به دست آورد که ۱۳۸ کرسی متعلق به حزب بعث، شریک اصلی ائتلاف، و بقیه متعلق به سایر شرکای ائتلاف بود. ائتلاف جبهه خلق برای تغییر و آزادی، به عنوان حزب مخالف، به ۵ کرسی دست یافت. ۷۷ کرسی هم نصیب نامزدهای مستقل شد. معمولا نامزدهای مستقل افراد مورد تایید و حمایت حزب بعث هستند.
اما این انتخابات در روز چهارشنبه ۱۳ آوریل2016 در شرایطی بر گزار گردید که سوریه درگیر جنگی خونین در درون کشور است و نیمی از رأیدهندگان نیز از این کشور فرار کردهاند و حتی اگر می خواستند قادر به دادن رأی نبودند.اما صندوق های رای بنا به نقل از سانا تنها در مناطقی بر پا هستند که در تسلط ارتش سوریه می باشد و هر 250 نماینده قرار است بر اساس نتیجه این صندوق ها در 7 هزار مرکز رای گیری تعیین شوند. نکته آنکه تحت این شرایط طرفداران دولت در این انتخابات در مناطق تحت کنترل دولت پرشور ظاهر شدند، ولی مخالفان آن را تحریم کردند. اما به نظر می رسد این تحریم ها از اعتماد به نفسی که بشار اسد ظاهراً در روز های اخیر به واسطه پیشروی های ارتش به دست آورده،چیزی کم نکرده است. نکته در خور توجه دیگر آنکه تمامی مخالفان اعم از اپوزیسیون داخلی سوریه و مخالفان منطقه ای و فرا منطقه ای از جمله: آمریکا،فرانسه،سازمان ملل متحد این انتخابات را به رسمیت نمیشناسند. چراکه به باور این مخالفان این انتخابات در وقت حاضر و در شرایطی که طرفهای درگیر هنوز هم مستقیم با یکدیگر رای صلح در ژنو وارد مذاکره نشدهاند، بیانگر اراده همه ملت نیست. همچنین همین مخالفان این انتخابات را تخریبکننده دور سوم گفت و گوهای صلح و نیز تلاش سازمان یافته دولت برای به شکست کشاندن راه حلی سیاسی در سوریه خوانده اند. علاوه بر این، همان مخالفان این انتخابات را نمایشی، بیهوده و استهزاآمیز توصیف کرده اند. با توجه به راهبرد های مخالفان بشار اسد، هم اینک گروه های مخالف بر این باورند که بشار اسد تصور میکند که در جنگ بیوقفه پنجساله کشور ورق به نفع او و نظام سیاسی او برگشته است. لذا به نظر میرسد که بشار اسد آمادگی مصالحه سیاسی را ندارد. لذا این انتخابات می تواند حامل پیامی باشد و آن اینکه بشار اسد به آنچه پیش از این کرده است،ادامه خواهد داد.
آنچنانکه از شواهد و قراین پیداست،بشار اسد در جنگ بیوقفه پنجساله کشور ش تا کنون سه انتخابات برپا کرده است.به این ترتیب با برگزاری سه انتخاباتی که بشار اسد در طی بحران پنج ساله کشورش برگزار کرده است، سرنوشت قانون اساسی، پارلمان و رئیسجمهوری این کشور بحران زده و گرفتار جنگ داخلی را روشن شده است و او خواهد توانست شخص بلا منازع مقام سیاسی آنهم در کسوت ریاست جمهوری به اداره حیات سیاسی سوریه بپردازد و نیز به حیات سیاسی خود ادامه دهد.در این راستا پرسش آن است که دلیل برگزاری این انتخابات در وقت حاضر چیست و اساساً نتایج این انتخابات تا چه میزان قرین واقعیت است؟ و آثار آن بر آینده حیات سیاسی بشار اسد چیست؟
در پاسخ به پرسش نخست باید گفت که برگزاری این انتخابات به وقت حاضر ناشی از اعتماد به نفسی است که بشار با مستظهر کردن خود به ایران و سوریه به دست آورده است و دلیل دیگر آنکه بزرگترین دشمن او یعنی دولت اسلامی شام و عراق موسوم به داعش در نابودی زیرساختهای اجتماعی هویت ملی سوریه نا کام مانده است.لذا در پی این ناکامی داعش زمینه به گونه ای قراهم شده است که عزم بشار اسد برای تداوم صدرات نظام سیاسی سوریه راسخ گردد. مزید بر آن دلیل دیگری را می تواند برای برگزاری این انتخابات در وقت حاضر اقامه کرد اینکه جنگ داخلی و بحران سیاسی کنونی سوریه باید از طریق گفتگوی دولت و مخالفان حل و فصل شود و جز برگزاری یک انتخابات آزاد و سالم که بشار اسد تدارکش را برای در امان ماندن از بحران های محتمل دیده است،چه مستمسکی دیگری جز این انتخابات سالم برای نیل به این هدف در شرایط فعلی وجود دارد؟ لذا در باور شرکت کنندگان این انتخابات رای آنان در صندوق رای به مثابه گلوله ای خواهد بود به طرف دشمنان و دفاع از ارتش سوریه و مآلاً برای مقاومت پنج ساله ای که نظام سیاسی این کشور در گیرش بوده است.
در پاسخ به پرسش های مطرح شده دیگر مبنی بر اینکه این انتخابات تا چه میزان قرین واقعیت و برگزاری اش سالم و آزاد بوده است، باید پاسخش را در استقبالی جستجو کرد که شهروندان سوریه از این انتخابات به عمل آورده اند. با وجود جهدی که مردم سوریه در مشارکت این انتخابات نشان داده اند، قراین حکایت از آن دارند که انتخابات مذکور در شرایطی در حال بر گزاری بوده است که آتش بس توافق شده بین مخالفان و ارتش سوریه با میانجیگری روسیه روزی چند بار نقض می شود. در همین راستا،بنا به گزارش های سانا کمیته عالی قضایی انتخابات، شهروندان سوریه در استان های مختلف این کشور به منظور انتخاب نمایندگان خود در پارلمان این کشور به طور چشمگیری به منظور دفاع از کیان ملی این کشور و به خاطر آینده این کشور و محافظت و پاسداری از جان باختگان بحران این کشور به پای صندوقهای رای آمده اند و به آینده پارلمان این کشور بسیار خوشبین هستند.لذا در انتخابات پارلمانی روز چهارشنبه مشارکت حداکثری به مدد عزم واجدین شرایط صورت پذیرفت و مشارکت مردم بنا به نقل از سانا چشم گیر و زاید الوصف بوده است.
اما در پاسخ به این پرسش که این انتخابات چه تاثیری بر آینده حیات سیاسی بشار اسد داشت، باید مسئله را در وضعیت فعلی بشار اسد و نظام سیاسی تحت صدارتش جستجو کرد. در این باره برخی تحلیل گران بر این باورند که این انتخابات می تواند با توجه به اعتماد به نفس ناشی از پیشروی های ارتش سوریه و شکست داعش و آزادی شهر پالمیرا موجب محکم شدن وضعیت بشار اسد برای صدارت نظام سیاسی سوریه شده است.بنا به اعتقاد همان تحلیل گران این استحکام موقعیت بشار اسد را نه به واسطه برگزاری انتخابات بلکه به واسطه پیروزی بر داعش و مخالفانش در کانون های بحرانی این کشور علی الخصوص واپس گیری شهر پالمیرا از داعش بوده است.همین پیروزی سبب شده است که معاون وزیر امور خارجی بشار اسد را وادار به اظهاراتی بدارد مبنی بر اینکه اپوزیسیون سوریه باید رویای دولت انتقالی را به فراموشی بسپارد و با آن خدا حافظی کند.بنابر این شخص اسد و بقای او بر کرسی قدرت ،خط قرمز حامیان داخلی، منطقه ای و فرا منطقه ای او خواهد بود و او به واسطه این مشروعیت یک حقیقت سیاسی است.به واقع شرایط بحرانی پنج ساله سوریه به گونه ای بود که بشار اسد می بایست بر کنار می شد و از قدرت خدا حافظی می کرد و برای جلوگیری از تصاعد بحران از هر گونه مقاومت که پیامدش ایجاد خشونت و حمام خون بود، از به دست گرفتن اسحله صرفه نظر می کرد و عصر وداع با اسلحه را برای خود یک پرنسیب تلقی می کرد، اما در واقعیت های میدانی وقت حاضر نه تنها زمینه برای برکناری بشار اسد از قدرت فراهم شد، بلکه زمینه به گونه ای رقم خورد که او دست بالا را در منازعات سوریه داشته باشد. بنابر این در شرایط فعلی این روایت های اپوزیسون و مخالفان بشار اسد نیستند که بخواهند و بتوانند وضعیت سیاسی سوریه را تغییر دهند، بلکه این قدرت نظامی است که بشار اسد با مستظهر کردن خود به سوریه و ایران به آن دست یازیده است و این واقعیتی است که برای بزرگتر ین دشمنان قسم خورده بشار اسد یعنی ترکیه و عربستان بسیار سخت خواهد بود.از آثار دیگر این انتخابات بر آینده حیات سیاسی بشار اسد که نمی توان از آن غافل ماند ممانعت از شکل گیری یک خلاء قدرت در عرصه نظام سیاسی سوریه است و به سهم خود می تواند گام مهمی برای ثبات اوضاع در این کشور باشد.ضمن آنکه برگزاری این انتخابات پارلمانی سوریه در موعد مقرر خود و در سایه شرایط موجود این کشور می تواند موفقیت بزرگی برای دولت و مردم سوریه باشد.
نظر به همه آثار مثبتی که انتخابات پارلمانی سوریه می تواند بر آینده حیات سیاسی بشار اسد داشته باشد، نمی توان از مخاطرات محتملی که قرار است محاسبات این آثار مثبت را بر هم زند و دچار اختلال و نظم و فوران آنارشیک نماید،غافل ماند. در این راستا سوریه در مدت پنج سال جنگ داخلی ناشی از تحولات موسوم به بهار عرب تا به امروز اثبات کرده که بزرگترین قبرستان تحلیل های سیاسی است. لذا شرایط مناسب اسد می تواند تحت ایده بزرگترین قبرستان تحلیل های سیاسی دستخوش تغییر گردد.از جمله عواملی که می تواند محاسبات آثار مثبت بشار اسد و نظام سیاسی اش را دستخوش بی نظمی سازد،تلاش مخالفان در نشست ژنو باشد، نشستی که با هدف برقراری صلح می تواند بر هم زننده محاسبات بشار اسد برای این انتخابات که سنجشی برای مشروعیت اوست، باشد. از سوی دیگر نباید از منشور نوشته شده بزرگترین مخافان قسم خورده بشار اسد یعنی عربستان و ترکیه در نشست سران گروه کشور های اسلامی غافل ماند. این دشمنان برکناری بشار اسد را نه تنها راه حل اصلی سوریه بلکه او را تمام مشکل سوریه می دانند.کشوری که میراث دار زخم های کهنه و چرکین قرن بیستمی از میراث پدری است که هم اینک در هفتادو پنجمین سالگرد استقلالش ودر پنجمین سال بعد از تحولات موسوم به بهار عرب سر باز کرده اند.